ปุ๋ยมีความจำเป็นต่อพืช มีธาตุอาหารที่พืชต้องการและให้ประโยชน์ที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงควรเลือกใช้ปุ๋ยให้ถูกกับพืชแต่ละชนิด และถูกตามระยะของพืชด้วย
ตัวเลขสามหลักบนกระสอบปุ๋ย บอกอะไร?
ตัวเลขสามหลักบนกระสอบปุ๋ย เรียกว่า สูตรปุ๋ย หรือเกรดปุ๋ย เช่น 16-8-8 เป็นตัวเลขที่บอกปริมาณเปอร์เซ็นของธาตุอาหารต่อน้ำหนักปุ๋ยในกระสอบ โดยเรียงจากธาตุอาหาร ไนโตรเจน (N), ฟอสฟอรัส (P) และโพแทสเซียมที่ละลายน้ำได้ (K)
ธาตุอาหารแต่ละตัวมีประโยชน์อย่างไรต่อพืช?
ไนโตรเจน (N) ช่วยเร่งการเจริญเติบโต การสร้างใบ และเพิ่มความเขียว
ฟอสฟอรัส (P) ช่วยเร่งการแตกใบ การผสมเกสร และเพิ่มความแข็งแรงให้ลำต้น
โพแทสเซียมที่ละลายน้ำได้ (K) ช่วยเพิ่มผลผลิต เพิ่มขนาดและน้ำหนักผลผลิต
การคำนวณธาตุอาหารในปุ๋ย
ตัวอย่างปุ๋ยสูตร 16-8-8 น้ำหนัก 50 กิโลกรัม จะมีธาตุอาหารไนโตรเจน 16%, ฟอสฟอรัส 8%, โพแทสเซีม 8% รวมมีธาตุอาหารหลัก 16%+8%+8% = 34% ที่เหลืออีก 68% เรียกว่า สารตัวเติม (Filler) ซึ่งผู้ผลิตนิยมใช้ดินเหนียว เม็ดทราย แกลบ ขี้เลื่อย ดินขาว ปูนขาวและโดโลไมท์ ผสมคลุกเคล้าให้เป็นเนื้อเดียวกัน เพื่อสะดวกในการคํานวณอัตราการใส่ปุ๋ยต่อหน่วยพื้นที่ และช่วยป้องกันมิให้ปุ๋ยจับตัวเป็นก้อน
การคำนวณธาตุอาหารจะใช้การหาค่าเปอร์เซ็นต์ (ร้อยละ) คือ
ธาตุอาหาร (กก.) = [ปริมาณธาตุอาหาร (%) x น้ำหนักปุ๋ย (กก.)] / 100
ตัวอย่าง ปุ๋ยสูตร 16-8-8 น้ำหนักรวม 50 กิโลกรัม จะมี
ธาตุไนโตรเจน 16% คิดเป็น 16×50/100 = 8 กิโลกรัม
ธาตุฟอสฟอรัส 8% คิดเป็น 8×50/100 = 4 กิโลกรัม
ธาตุโฟแทสเซียม 8% คิดเป็น 8×50/100 = 4 กิโลกรัม
สารตัวเติม 68% คิดเป็น 68×50/100 = 34 กิโลกรัม
รวม 100% คิดเป็น 50 กิโลกรัม
แบบฝึกหัด
ให้คำนวณหาปริมาณธาตุอาหาร N, P, K และสารตัวเติม จากสูตรปุ๋ยที่กำหนดให้ หน่วยเป็นกิโลกรัม
- ปุ๋ยสูตร 16-20-0 น้ำหนัก 50 กก.
- ปุ๋ยสูตร 21-8-11 น้ำหนัก 30 กิโลกรัม
- ปุ๋ยสูตร 46-0-0 น้ำหนัก 50 กก.
- ปุ๋ยสูตร 15-15-15 น้ำหนัก 20 กิโลกรัม
- ปุ๋ยสูตร 13-13-21 น้ำหนัก 50 กก.
- ปุ๋ยสูตร 18-46-0 น้ำหนัก 30 กิโลกรัม
